„Wycieczka jako jedna z form edukacyjnych w przedszkolu”

Wśród licznych form edukacyjnych realizowanych w przedszkolu, bardzo ważne miejsce zajmuje wycieczka. Rozumiana jest ona jako celowe, planowane, zorganizowane wyjście w naturalne środowisko przyrodnicze lub społeczne. Ta forma stanowi dla dzieci przedszkolnych bardzo ważną rolę w nabywaniu doświadczeń drogą bezpośredniego kontaktu. W trakcie wycieczki ma miejsce wiele momentów wywołujących emocjonalne przeżycia, chwil, w których budzi się zainteresowanie oglądanymi obiektami czy przedmiotami a także spotkaniami z ludźmi wykonującymi różne zawody. Wycieczka to zdecydowanie najlepszy sposób na zetknięcie się dzieci z bezpośrednią rzeczywistością, okazją do gromadzenia spostrzeżeń stanowiących podstawę do rozwijania procesów myślowych, a przede wszystkim operacji myślowych zasadność stosowania tej formy edukacyjnej wynika z przyjętego przez nas założenia, że proces poznawania przez dziecko rzeczywistości przebiega na drodze od bezpośredniego spostrzegania, przez umysłowe przetwarzania prowadzące do uogólnień, Az do zastosowania wiedzy w praktycznym działaniu. Pośród wycieczek wyróżniamy:

Wycieczki bliższe – to krótkotrwałe/ 20 do 30 min/, o wąskim zakresie tematycznym, w celu obserwacji jednego wybranego obiektu lub zjawiska np. skrzyżowanie wokół przedszkola.
Wycieczki dalsze – to wycieczki kilkugodzinne /1 do 3 godz/, obejmujące szerszy zakres tematyczny, w którym występuje obserwacja kilku obiektów lub zjawisk, np. do Ogrodu Zoobotanicznego, gdzie oprócz obserwacji dzieci wykonują doświadczenia i zadania w Kartach Pracy.
Wycieczki całodzienne – głównym celem takich wycieczek jest wprowadzenie dzieci w środowisko społeczno – przyrodnicze jako integralną całość. Nauczyciel powinien umiejętnie kierować wtedy obserwacjami dzieci, zwracać bardziej uwagę na spostrzeżenia ważne, a osłabiać mniej istotne i odsuwać na dalszy plan, ucząc w ten sposób obserwować rzeczywistość w sposób selektywny. Tego typu wycieczki są najtrudniejsze pod względem organizacyjnym, ponieważ wymagają zorganizowania transportu, wyżywienia, odpoczynku.

Każda wycieczka powinna spełniać następujące funkcje:

Funkcję poznawczą – polegającą na dostarczania dziecku informacji o otaczającej rzeczywistości.
Funkcję kształcącą – polegająca na rozwijaniu spostrzeżeń i wrażeń niezbędnych do pracy myślowej, tworzeniu wyobrażeń, kształtowaniu pojęć, rozwijaniu mowy. Wycieczka daje możliwość wyrabiania orientacji w terenie, nabywania określonych umiejętności i kształtowaniu nawyków. Stwarza naturalne warunki do rozwijania sfery emocjonalnej i estetycznej, kształtuje umiejętność odczuwania piękna, jednocześnie uwrażliwiając na nie. Daje możliwość rozwijania zdolności i zainteresowań dzieci, przyczynia się także do wyrabiania sprawności fizycznej dziecka, wytrzymałości i odporności.
Funkcję wychowawczą – wyrażająca się w dostarczaniu wzorów postępowania i kształtowania umiejętności zachowania się wobec innych. Jest szczególnie dogodną sytuacją do kształtowania postaw społeczno-moralnych wobec otaczającego świata z uwagi na fakt, ze odsłania u dzieci wiele cech osobowości.
Funkcje motywacyjną – polegająca na pobudzaniu aktywności poznawczej dziecka, wyzwalaniu i rozwijaniu zainteresowań otaczająca rzeczywistością, wyzwalaniu chęci di robienia doświadczeń, eksperymentów.

Bibliografia:
„Praca nauczyciela i ucznia w kl.1-3”, M. Lelonek, T. Wróbel
„Środowisko społeczno – przyrodnicze w kl. 1-3, H.Skrócony opis odbytej wycieczki
Wstęp
Niżej opisana wycieczka w grupie najstarszych dzieci w przedszkolu związana była z realizacją zagadnienia: „Nasza miejscowość – praca zawodowa naszych rodziców”. Wychodząc naprzeciw zainteresowaniom i potrzebom dzieci, mając na uwadze jego wszechstronny rozwój osobowości we współpracy z rodzicami zorganizowałam wycieczkę do Obserwatorium Astronomicznego Piwnicach pod Toruniem, gdzie pracownikiem naukowym był tata jednego z moich wychowanków. Pan ten zajął się wszystkimi sprawami natury formalnej, aby ułatwić nam zwiedzanie tego obiektu, a tym samym wprowadzić dzieci w świat astronomii, dziedziny trudnej, ciekawej i tajemniczej dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Celem wycieczki było poznanie pracy ludzi tego zawodu poprzez bezpośredni kontakt, i rozmowę, obserwacja urządzeń i przyrządów niezbędnych w pracy astronomów, rozbudzenie i rozwijanie zainteresowań astronomią. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i kulturalnego zachowania się w miejscach użyteczności publicznej.
Rozmowa wprowadzająca przed wycieczką

Zapoznanie z celami i zadaniami, które będą realizowane.
Zaznajomienie z krótka historia tego miejsca z „Przewodnika po Toruniu”.
Odszukanie piwnic na mapie Torunia.
Zachęcanie do nazw przyrządów jakie poznają oraz ich zastosowania w astronomii i technice.
Zabranie aparatu fotograficznego, drugiego śniadania i apteczki.

Część właściwa

Wyjazd autokarem do Piwnic.
Spotkanie z pracownikiem Obserwatorium – rozmowa na temat Jego pracy, zwiedzanie terenów na których znajdują się urządzenia i przyrządy /korzystanie przez dzieci z wybranych urządzeń celem bezpośredniej obserwacji nieba według scenariusza przygotowanego przez przewodnika wycieczki/.
Spożywanie posiłku.
Odpoczynek.
Wspólne fotografie.
Podziękowanie śpiewem piosenki.
Powrót do przedszkola.

Podsumowanie i zakończenie w przedszkolu
Rozmowa po powrocie: utrwalenie, uściślenie i uporządkowanie zdobytych podczas wycieczki wiadomości w formie wypowiedzi pisemnych/przez nauczyciela/ oraz w formie plastycznej.

Mariola Wenker